จิโซ โบซัตสุ
“จิโซ โบซัตสุ” คือพระชิติกาภะ ในภาคญี่ปุ่น เป็นพระโพธิสัตว์ผู้พิทักษ์เด็ก และเชื่อกันว่าท่านช่วยเหลือผู้หญิงท้องและผู้เดินทางด้วย
จิโซ โบซัตสุ นับว่าเป็นพระที่ชาวญี่ปุ่นให้ความนิยมนับถือมาจนถึงปัจจุบันมากกว่าพระองค์ใด ๆ ด้วยลักษณะความเมตตาทั้งที่ท่านไม่ได้รับความนิยมในศาสนาพุทธของอินเดียตั้งแต่ช่วงแรก ๆ ทำให้ความเชื่อเกี่ยวกับท่านมาถึงญี่ปุ่นเอาหลังจากพระองค์อื่น ๆ ถึงกระนั้นพิธีในการนับถือพระจิโซ โบซัตส์ ก็มีอยู่กว้างไกล คนที่นับถือท่านสามารถสาภาพบาปต่อ พระจิโซ โบซัตสุ ในเทศกาบที่เรียกกันว่า “การสารภาพบาปแห่งจิโซ” (น่าจะคล้ายกับวิธรของคริสต์ เละทำให้คนนิยม)
ตามตำนานเชื่อกันว่าท่านมีความสัมพันธ์กับธาตุของโลก และโลกแห่งความตาย ผู้คนใยเอเชียกลางและจีนก็เชื่อว่าท่านเป็นผู้ปกป้องวิญญาณ ความเชื่อดังกล่าวแพร่เข้ามาในญี่ปุ่นพร้อมกับเชื่อถืออีกว่าพระจิโซ มักปกป้องวิญญาณของทารก เพราะเหตุที่พวกนี้ยังบริสุทธิ์ และเล็กเกินไปที่คนในบ้านจะห่วงหาอาทร
โดยปกติเมื่อทารกตายเมื่ออายุน้อยมาก พ่อแม่ก็มัวแต่เศร้าโศกเกินไปกว่าจะมีสติทำบุญส่งให้เด็กนั้นไปเกิดใหม่ ทำให้วิญญาณของเขาต้องเร่ร้อนอยู่ที่หาดทรายริมแม่น้ำไซโนกาวาระ ในนรกภูมิ วิญญาณเด็กพวกนี้จะใช้เวลากลางวันอยู่สร้างศาลของตัวเองเพื่อให้เกิดพลังพอจะทำให้พ่อแม่พี่น้องบนโลกคิดถึง แต่ทารกก็ไม่เคยสร้างศาลสำเร็จ ศาลของพวกเขาจะถูกปิศาจทำลายทิ้งในตอนกลางคืนทุกครั้ง
กล่าวกันว่าพระจิโซปรากฏตัวขึ้นเพื่อช่วยวิญญาณเด็กเหล่านี้ท่านจะคว้าตัวเด็กห่อแล้วพับไวในจีวรของท่าน พวกกับเด็กเหล่านั้นว่าท่านคือพ่อและแม่ของเด็ก ทำให้วิญญาณน้อย ๆ มีที่พึ่งไม่ต้องเร่ร่อนอีกต่อไป
ความเมตตาของท่านทำให้ผู้คนเลื่อมใสศรัทธา เห็นได้จากตามสุสานและตามซอกต่าง ๆ บนถนนมักมีรูปหินของพระจิโซแต่งตัวด้วยเครื่องแต่งตัวเด็กตั้งอยู่นับไม่ถ้วนและมักมีกองก้อนกรวดพูนอยู่ตรงเท่าทุกรูป ผู้บูชาไม่ได้ขอเพียงให้เด็กที่ตายไปมีความสุข แต่ยังขอความปลอดภัยให้ชีวิตตนด้วย
ความที่จิโซ โบซัตสุ เป็นผู้อุปถัมภ์โลกแห่งความตาย คนจึงเชื่อกันว่าท่านมีฤทธานุภาพช่วยต่ออายุแบบเดียวกับพระฟูเก็น โบซัตสุ รูปปั้นของท่านในปางนี้เรียกกันว่า เอ็มเมอิ จิโซ เป็นปางที่อยู่ในท่านั่งถือไม้เท้ายาวที่มีห่วงอยู่ตรงปลายในมือขวา ส่วนมือซ้ายถือดวงแก้วสำหรับอธิษฐาน
นอกจากนี้ยังเชื่ออีกว่าท่านสามารถรักษาโรคของดวงตา เนื่องจากท่านเป็นนายของความมืดในนรกภูมิ ท่านจึงสามารถปัดเป่าความมืดออกไปจากดวงตาของคนได้
และความที่รูปเคารพของจิโซ โบซัตสุ ตั้งอยู่ตามถนนมากมายท่านเลยถูกผนวกเข้ากับเทพเดิมในท้องถิ่นซึ่งรักษาถนน และเลยถูกสถาปนาให้เป็นผู้คุ้มครองคนเดินทาง เนื่องจากคุณสมบัติที่เป็นผู้ปกป้องวิญญาณที่จะเดินทางจากร่างไปสู่โลกใหม่ด้วย
เหตุที่ จิโซ โบซัตสุ มีความเมตตาต่อผู้คนในโลกมาก ก็เนื่องจากโลกนี้ปราศจากพระพุทธเจ้าตั้งแต่วันที่ พระซากา (พระศากยมุนี) เข้าสู่นิพพาน กว่าจะถึงวันที่มิโรกุ (พระศรีอาริยเมตไตรย) จะอุบัติขึ้นก็อีกนานแสนนาน
พระจิโซ โบซัตสุ จึงให้อธิษฐานไว้ว่าจะไม่ตรัสรู้ และจะยังคงอยู่ในโลกที่เต็มไปด้วยความทุกข์ตราบจนกว่ายุคแห่งความมืดมนจะผ่านพ้นไป
คุณสมบัติที่มีความเมตตาต่อปวงชงดังที่ได้กล่าวมา ทำให้ จิโซ โบซัตสุ มีลักษณะคล้ายพระกานนอน (กวนอิม) แต่เนื่องจากท่านมันเกี่ยวข้องกับโลกบาดาลมากกว่าอย่างอื่น จิโซ โบซัตสุ จึงสามารถปรากฏร่างเป็นหกปาง แต่ละปางเดี่ยวข้องกับเคราะห์กรรมทั้งหกอย่างซึ่งแตกต่างไปจากแบบของพระกวนอิมไปคนละทางทีเดียว
